پوست نوزاد و مراقبت از آن

 

بیشتر التهابات پوستی بی خطرند و خود به خود برطرف میشوند ولی برخی از نوزادان مستعد التهاب پوستی اند.

 این 3 اصل را مدنظر بگیرید:

• آیا در خانه قابل درمان است؟

• داروی آن

• راه پیشگیری دارد یا نه؟

 

التهاب در محل پوشک:

مناطق قرمز در کشاله‌های ران بعد از بازکردن پوشک نشانه التهاب است که به دلیل تنگ بودن و سفت بستن و خیس ماندن طولانی مدت یا حساسیت به پوشک یا پودر و لاستیک ایجاد میشود. راه پیشگیری باز گذاشتن پوشک و تعویض زود به زود، شستن تن فرزند با پارچه نرم و آغشته به اکسید روی است.

 

جوش های نوزاد:

از مراحل جنینی آکنه آغاز میشود. دکتر فرهت میگوید هنگام بارداری، جنین در معرض هورمون‌های مادر قرار گرفته و تولید چربی افزایش می یابد و غدد چربی جنین را مسدود میکند. جوش‌های روی بینی و لپ فرزندان خودشان بعد از چند هفته بهبود یافته و نیازی به درمان ندارند.

 

• ماه گرفتگی نوزادان:

• لکه های قهوه‌ای روی پوست نوزادان که در اثر تغییر رنگ پوست به وجود آمده و ارثی نیستند. خطری ندارند. اما در صورت نگرانی با یک پزشک اطفال مشورت نمایید. این لکه‌ها ممکن است در بدو تولد یا چندماه بعد آن بوجود آیند.

 

• اگزمای پوستی:

• یعنی التهاب پوست به مواد محرک. در نوزادانی که سابقه خانوادگی آسم، آلرژی و درماتیت آتوپیک دارند، این ناراحتی پوستی قرمز رنگ و خارش دار رخ میدهد و محل درگیری معمولا سینه، بازوها، آرنج‌ها و پشت زانو است که مرور خشک و ضخیم میشود. راه درمان شناسایی عامل محرک و مصرف نکردن آن است. مرطوب کننده پس از تمیز کردن با صابون و مواد شوینده ملایم مفید است.

 

• عرق سوز شدن نوزاد:

• از نظر دکتر احمد شاه فرهت جاهای مستعد زیربغل، ناحیه پوشک، گردن، بین ساعد و بازوها و جاهایی که تا میشوند هستند و جاهای پرعرق بدن. این برجستگی های قرمز به صورتی گرم و خارش دار باعث آزار کودک میشود.

 

درمان:

لباس نخی و گشاد و تمیز و فضای خنک در هوای گرم سال و در هوای سرد از لباس های ضخیم و تحریک کننده استفاده نشود و چند لایه لباس تن کودک شود و در صورت گرم شدن بتوان یک لایه را از تن درآورد و از عرق و تحریک جلوگیری کرد.

 

• درماتیت سبوره:

• پوست سر نوزاد پوسته پوسته، چرب و مومی شده و التهابات قرمز رنگ روی ابروها و پلک‌ها و پشت گوش و بینی ایجاد میشود. این ناراحتی در ماه‌های اول و دوم بعد از تولد بروز و تا یک سالگی معمولا از بین میرود. برای درمان حتما با پزشک مشورت نمایید.

 

• پودر بچه و تاثیرات آن:

• پودرهای تالک باعث بیماریهای ریوی و پودرهای نشاسته‌ای ناراحتی ریوی ایجاد نکرده اما منبع غذایی قارچ‌ها هستند و باعث بروز عفونت قارچی میشوند.

 

• عفونت های قارچی:

• بسته به محل قرارگیری در پوست ظاهری متفاوت دارند و معمولا پس از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک بروز میکنند. مثال: عفونت قارچی ناحیه پوشک باعث قرمزی و التهاب پوست و عفونت قارچی ناحیه دهان به صورت برفک های سفید است و باید به پزشک مراجعه شود.

 

• یرقان یا زردی:

• این بیماری در نوزادان نارس شایع است و معمولا 2 تا 3 روز بعد از تولد به دلیل وجود مقادیر زیاد بیلیروبین در بدن، پوست و چشم‌ها زرد میشود. معمولا بعد از یکی دو هفته از بین میرود. اما برای درمان مطمئن باید نوزاد را بیشتر و متناوب تر تغذیه کرد یا زیر لامپ‌های مخصوص قرار داد(با مشورت پزشک)

 

• آفتاب سوختگی:

• نوزادان را تا 6 ماهگی در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید.

منبع 

مولف کتاب «پرورش و نگهداری نوزادان و کودکان»

مولف کتاب «پرورش و نگهداری نوزادان و کودکان»

گفت: کتاب به منظور مراقبت و نگهداری از نوزادان و کودکان تا قبل از ورود آن‌ها به مدرسه، نگارش یافته و به صدها سوال درباره نحوه مراقبت از کودکان پاسخ داده‌است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی، احمد شاه فرهت ادامه داد: والدین، مراقبان یا باغبان گل‌های نوشکفته زندگی و همچنین دانشجویان رشته‌های پزشکی، پرستاری و مامایی با مطالعه این کتاب، اطلاعات ارزشمندی را در زمینه مسایل مرتبط با رشد و نگهداری نوزادان و کودکان کسب خواهند کرد.
وی افزود: ضمن این‌که سبک ساده سوال و جواب این کتاب کمک می‌کند تا خواننده به راحتی جواب پرسش‌هایش را بیابد.
وی با بیان این‌که این کتاب شامل راهنمایی‌های ضروری برای والدین است، گفت: علاوه ‌بر این مطالب کوتاه و مجزایی در رابطه با مشکلات خاص، مانند بدخوابی‌ها و بدخلقی‌های کودک که نقاط بالقوه از هم‌پاشیدگی خانواده‌های بسیاری هستند، در این کتاب آمده‌است.
وی درباره مطالب عنوان شده در فصول این کتاب 307 صفحه‌ای، خاطرنشان کرد: شیرخواران، تغذیه کودک، خواباندن کودک، مراقبت روزانه کودک، آرام کردن کودک، رشد و نمو کودک، تربیت و رفتار کودک و در نهایت سلامت کودک، 8 فصل متنوع کتاب را تشکیل می‌دهند.
شاه فرهت ادامه داد: فصل اول کلیه اطلاعاتی را که برای مراقبت از یک نوزاد تازه متولد شده نیاز داشته یعنی از تغذیه کودک گرفته تا لباس پوشاندن، در اختیارتان قرار می‌دهد. این اطلاعات تا سن 6 هفتگی شیرخوار را شامل می‌شود.
وی بیان کرد: این فصل‌ها نسبت به بخش‌های دوره کودکی به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم و از 6 هفتگی تا 6 ماهگی، از 6 ماهگی تا یک سالگی، از یک سالگی تا 2 و نیم سالگی و از 2 و نیم سالگی تا 6 سالگی را شامل می‌شوند. در هر بخش اطلاعات ضروری راجع به این گروه‌های سنی در اختیار گذاشته شده‌است.
لازم به ذکر است، این کتاب که در قطع وزیری تدوین شده، مولف دکتر احمدشاه فرهت، فاطمه مظفرنژاد و فرحناز حسینی طباطبایی است که با یک هزارو 500 نسخه و برای چهارمین بار در فروشگاه‌های به‌نشر(انتشارات آستان قدس رضوی) توزیع می‌شود.

متن

چاپ چهارم کتاب نخبه افغانستانی در انتشارات به نشر

مرکزی برای نشر بهترین ها

 

 

منبع 

چاپ چهارم کتاب نخبه افغانستانی در انتشارات به‌نشر

چاپ چهارم کتاب نخبه افغانستانی در انتشارات به‌نشر

دکتر «احمد شاه فرهت»، پژوهش‌گر و پزشک افغان که اینک استادیار، عضو هیئت علمی و معاون مرکز تحقیقات نوزادان دانشکده پزشکی مشهد است، زمانی یکی از مطرح‌ترین دانشجویان دانشکده کابل بوده است. 

او که رئیس بخش نوزادان بیمارستان امام رضا(ع) مشهد است، پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی در دانشگاه کابل و عزیمت به کشور ایران و شهر مشهد مقدس، دوره‌های تخصص و فوق تخصص خود را در رشته‌ی کودکان در ایران گذراند و ریاست انجمن نوزادان شمال شرق کشور را به عهده دارد.
از این پزشک نزدیک به 14 جلد کتاب در حوزه‌ی پزشکی به چاپ رسیده است و اینک کتاب «پرورش و نگه‌داری نوزادان و کودکان» او که توسط انتشارات آستان قدس رضوی و شرکت «به‌نشر» منتشر شده است، به چاپ چهارم رسیده و جزء بهترین‌ها در نوع خود محسوب می‌شود.
در این کتاب که با همکاری فاطمه مظفرنژاد و فرحناز حسینی طباطبایی روانه بازار کتاب شده است، والدین، پرستاران کودک و هم‌چنین دانشجویان رشته‌های پزشکی، پرستاری و مامایی اطلاعات ارزشمندی در زمینه‌ی مسائل مرتبط با رشد و نگه‌داری نوزادان و کودکان کسب خواهند کرد.
قالب پرسش و پاسخ این اثر کمک می‌کند تا مخاطبان به راحتی پاسخ پرسش‌هایشان و از اطلاعاتی که دانستن آن‌ها برای والدین ضروری است، بهره جویند و علاوه ‌بر آن مطالب کوتاه و مجزایی در رابطه با مشکلات خاص، مانند بدخوابی‌ها و بدخلقی‌های کودک که نقاط بالقوه از هم‌پاشیدگی خانواده‌های بسیاری هستند، در این اثر گنجانده شده ‌است.
این اثر که در قالب 8 فصل «شیرخواران»، «تغذیه کودک»، «خواباندن کودک»، «مراقبت روزانه کودک»، «آرام کردن کودک»، «رشد و نمو کودک»، «تربیت و رفتار کودک» و در نهایت «سلامت کودک» عرضه شده است، شامل 307 صفحه بوده و حاوی نکاتی جهت نگه‌داری نوزادان یک ماه تا 6 سال می‌باشد.
او که پیش از این، کتاب «پرورش و نگه‌داری از کودکان در اولین سال زندگی» را به رشته تحریر در آورده است، در کارنامه پر افتخار خود کسب جایزه شانزدهمین دوره جایزه کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران به خاطر کتاب «مراقبت‌های ویژه در بیماری‌های نوزادان و کودکان» در خردادماه سال 90 را دارد.

 

منبع 

پوسته ریزی سر

 پوسته ریزی سر

  دکتر فرهت میگوید ریزش پوسته سر طی چند هفته اول بسیار شایع است و دلیل آن ریزش لایه پوستی تشکیل شده در دوران جنینی و رشد سریع سلولهای پوست است و معمولا تا 3 ماهگی ادامه می یابد و تفاوت آن با اگزما نداشتن خارش در این نوع پوسته ریزی است.

  راه‌های بهبودی

•   حمام بردن روز در میان و ماساژ سر با ناخن‌های گرفته شده شما و سپس استفاده از شامپوی کودکان پس از بهتر شدن استفاده از شامپو به هفته ای 2 بار کاهش یابد.
•   قبل از شستشو با برس مخصوص نوزادان موها را شانه تا پوسته‌ها جدا شود. این کار را با دقت انجام دهید تا پوست سر آسیب نبیند و قرمز و تحریک نشود.
•   15 دقیقه قبل از استحمام از روغن زیتون برای سر نوزاد استفاده نمایید.

  نکات مهم

•   خروج مایعات همراه با پوسته ریزی نیاز به مشورت با پزشک دارد
•   پوسته ریزی همراه با خارش و درد را با پزشک در میان بگذارید
•   هنگام استفاده از روغن زیتون، سر را به صورت دایره وار با انگشتان خود ماساژ دهید.

  چگونه پوست نوزادمان خشک نشود؟

  عدم استفاده از صابون معمولی و استفاده از شامپو و صابون مخصوص نوزاد

  خشک کردن بلافاصله پس از استحمام

  صورت و بدن ضس از خشک کردن با روغن بچه چرب شود

  لباس نوزاد را برای جلوگیری از آلرژی جدا بشویید

  از دستگاه بخور استفاده نمایید

  لباس مرغوب نخی و گشاد مناسب است

  لباس زمستانی را روی لباس نخی مرغوب بپوشانید

  پس از ادرار یا مدفوع هر 4 تا 6 ساعت پوشک نوزاد را عوض نمایید

 

منبع 

 

 درمان بریدگی و خراش کودکان

 

اگر پس از 10 دقیقه فشار محل خون متوقف نشد و اشیاء خارجی را نتوانستید بیرون بیاورید حتما با اورژانس تماس بگیرید. مخصوصا در جراحت‌های روی صورت چون جای آن روی صورت باقی می ماند. اگر حیوان باعث پارگی شده باید به پزشک مراجعه شود و در صورت نیاز واکسن کزاز توسط پزشک تجویز میشود. در صورت وجود عفونت ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک باشد.

دکتر فرهت میگوید اگر بریدگی عمیق و باز باشد و یا نامنظم احتمال بخیه زدن وجود دارد مثل بریدگی روی صورت یا عضله‌های کشیده یا جایی که با حرکت سفت میشود مانند انگشتان و کف دست. برای نتیجه بهتر باید ظرف کمتر از 8 ساعت محل بخیه شود یا از زخم و عفونت جلوگیری شود.

مراحل درمان بریدگی:

1. شستن دست‌ها و فشار با یک حوله تمیز حدود 10 دقیقه

2. بررسی محل و درآوردن اشیاء احتمالی با آب سرد

3. در برخی موارد میتوان از موچین استفاده نمود

4. شستن با‌ آب و صابون و خشک کردن محل

5. فوت نکردن محل (باکتری‌های دهان وارد آن میشود)

6. در صورت نیاز استفاده از پماد آنتی بیوتیک مانند Bacitracin پس از شستشو و خشک کردن

نکته: از الکل صنعتی و پراکسید هیدروژن؟ استفاده نشود. زیرا باعث درد و افزایش دوره ترمیم میشود.

 

پانسمان:

• خراش و بریدگی های کوچک در معرض هوا زود خوب میشوند و نیاز به باندپیچی ندارند.

• باندپیچی زخم‌های کوچک برای کثیف نشدن لباس توسط زخم

• در برخی موارد پس از شستشو و خشک کردن از چسب زخم استفاده نمایید. طوری که لبه های زخم نزدیک شوند

• طوری پانسمان کنید که جلوی گردش خون را نگیرد

• بازدید روزانه و پانسمان تا موقعی که محل بسته یا دلمه زده باشد.

نکته: اگر کودک دلمه را میکند بهتر است بسته نگه داشته شود و شب هنگام زخم را باز گذاشت. ولی اگر جراحت شدید است روی زخم پوشیده باشد.

• برای کاهش درد با مشورت پزشک از استامینوفن یا ایوبروفن کودکان استفاده کنید.

• آسپرین ندهید چون ممکن است باعث سندرم رایز شود.

 

منبع

 عرق سوز شدن

 

دکتر فرهت میگوید بیرون آمدن جوش‌های کوچک در زمانی که نوزاد بیش از حد گرم میشود را میگویند. مخصوصا روی پوست‌های روشن ممکن است ملتهب شوند. عرق سوزشدن در چین‌ها و لای پاها و باسن و سینه و شکم و گردن و در صورت کلاه بر سر داشتن اطراف شقیقه ها و روی پیشانی نمودار میشود.

دلایل عرق سوزشدن

بسته شدن منفذهای پوست به علت عرق کردن زیاد برای خنک شدن

بهترین آب و هوای عرق سوزشدن، گرم و شرجی بودن است

استفاده از پمادهای موضعی روی پیشانی نیز باعث آن میشود.

اگر عرق سوزشدن را جدی نگیریم، یعنی زمانی که کودک بیش از حد گرمش می باشد، ممکن است کودک گرما زده شود. عرق سوزشدن معمولا دردناک نیست ولی بعضی جوش‌ها به تماس حساس‌اند.

راه‌های درمان

درآوردن لباس- خنک کردن- بردن به سایه یا اتاق خنک- خواباندن روی حوله کتانی خشک و تمیز

نکته: کرم یا پماد استفاده نکنید، از جریان رطوب جلوگیری میکند.

استفاده از دستگاه تهویه هوا یا پنکه طوری که مستقیم نباشد

کوتاه کردن ناخن‌های کودک و پوشاندن دست با جوراب مخصوص که خود را نخاراند.

پیشگیری: لباس‌های گشاد و نخی، خنک نگه داشتن، نپوشاندن پوشک لاستیکی استفاده کم از پودر بچه ولی از پودر تالک استفاده نشود. استفاده کافی از مایعات

نکته: در صورت بهتر شدن یا تب 103 درجه فارنهایتی یا بیشتر به پزشک مراجعه شود.

 

منبع 

 عفونت بندناف

 

دکتر فرهت میگوید در دوره نوزادی اطراف بندناف قرمز و متورم میشود که اگر درمان نشود، عفونت وارد خون میشود. خمیر گرفتن و مالیدن روغن و کندن و آلوده شدن باعث عفونت میشود.

علائم: تورم و سفت شدن دوره ناف – قرمزی- ترشح و بوی بد- تب و بی حالی

درمان: مراجعه به پزشک- احتمالا و بستری و تزریق آنتی بیوتیک برای بهبود علائم عفونت

رعایت مسایل ذیل الزامی است:

1. جدی گرفته شدن عفونت

2. رعایت مسائل بهداشتی

3. دستکاری نکردن ناف

4. افتادن بندناف معمولا 5 روز، اگر تا 1 ماه نیفتد امکان بیماری نقص ایمنی وجود دارد و باید به پزشک متخصص مشورت نمود

منبع 

 گرمازدگی

 

در معرض گرمای بیش از حد قرار گرفتن که درجه حرارت بدن بالا میرود و آب بدن کاهش می یابد و بدن توانایی خود را در کاهش درجه حرارت از دست می دهد.

علائم: افزایش درجه حرارت، تشنگی و خستگی، پوست سرد و مرطوب، انقباض ساق پا یا شکم، درجه حرارت 4/39 یا بیشتر بدون تعویض خشکی، قرمزی و داغی پوست، گیجی، بی قراری، نبض سریع، استفراغ، سردرد، تنفس سریع با دامنه کوتاه، عدم هوشیاری، خستگی (عدم پاسخگویی به صدا زدن یا قلقلک) کاهش آب بدن.

نکته: هنگام گرمازدگی درجه حرارت باید به سرعت کاهش یابد تا کودک به کما نرود.

چه باید کرد هنگام مواجهه با گرمازدگی تماس با اورژانس، بردن به محل خنک، درآوردن لباس، ماساژ با پارچه آغشته به آب سرد، صحبت کردن، نوشیدن و استامینوفن ممنوع.

نکته: اگر فقط افزایش درجه حرارت وجود دارد و کودک گرمازده نشده، او را به اتاق خنکی برده و مقدار زیادی شیر به او بدهید. در صورت  بزرگتر از 4 ماه بودن کمی آب نیز بدهید.

حمام سرد مفید است. اگر علائم برطرف نشده با پزشک مشورت نمایید.

پیشگیری: لباس سبک و آزاد، در سایه بودن، دادن مایعات به کودک، خارج نشدن از خانه حتی الامکان.

 

منبع 

مشکلات کودک در هنگام دندان در آوردن چیست؟

 مشکلات کودک در هنگام دندان در آوردن چیست؟

 

پدیده دندان درآوردن عبارت است از ظهور متوالی دندان های شیری و دایمی. دندان های جدید به طور مداوم از ۶ ماهگی تا ۳ سالگی در می آیند. کودک بین ۱۲-۶ سالگی دندان های شیری خود را از دست می دهد و دندان های دایمی جای آنها را می گیرد.

دکتر فرهت میگوید به طور متوسط اولین مجموعه دندان ها در مدت کوتاهی بعد از دومین سالروز تولد، کامل می گردد.
علایم شایع
تولید بیش از حد بزاق ، دندان قروچه و جویدن هر چیزی که بچه بتواند بگیرد.
درد (این علامت را نمی توان ثابت کرد).
لثه ها ممکن است قرمز و متورم شوند.
تحریک پذیری کج خلقی ؛ لجبازی .اشکال در به خواب رفتن وگریه بیش ازحد معمول.
از نظر دکتر احمد شاه فرهت دندان در آوردن هرگز نباید علت تب، استفراغ، اسهال، بی اشتهایی طولانی، درد گوش، تشنج، سرفه یا بثور محل پوشک در نظر گرفته شود. اینها علایم یک بیماری هستند.
علل و عوامل:
تکامل فیزیولوژیک طبیعی.
عوامل افزایش دهنده خطر
مشکلات مربوط به دندان در آوردن با هیچ یک از عوامل خطرزای شناخته شده ارتباط ندارند.

پیشگیری
مشکلات مربوط به دندان در آوردن را نمی توان پیشگیری کرد ولی می توان علایم آن را تسکین داد. زمان دندان در آوردن بسیار متغیر است. البته توالی دندان در آوردن طبیعی در کودکان به شرح زیر است :
اولین دندان ها (دندان های پیش تحتانی ) در حدود ۶ ماهگی، در دخترها زودتر از پسرها

اولین دندان دائمی در حدود ۶ سالگی
دندان های آسیای کوچک بین ۱۲-۱۰ سالگی دندان های آسیای بزرگ در حدود ۱۲ سالگی

عواقب مورد انتظار
ناراحتی حاصل از دندان درآوردن را می توان به طور نسبی تسکین داد.

عوارض احتمالی
ندارد.

 

درمان

اصول کلی
لثه کودک را با انگشتان خود مالش دهید؛ این امر بسیار آرامبخش است .
یک پارچه شستشوی زبر را منجمد کنید و اجازه دهید که کودک آن را بجود.
به کودک یک بیسکویت مخصوص دوران دندان درآوردن و یا حلقه پلاستیکی مخصوص دندان درآوردن بدهید (می توانید آن را سرد کنید).
یا یک سواب کتان و آب، دندان های تازه و لثه را تمیز کنید یا این که با پیچیدن یک پارچه شستشوی نرم دور انگشت خود، دندان های کودک و لثه او را تمیز کنید. قبل از مسواک زدن منظم، صبر کنید تا کودک ۳-۲ ساله شود. در این سن، کودکان می خواهند با مسواک زدن از والدین خود تقلید کنند.

در ۳-۲ سالگی مراجعه منظم به دندانپزشک را آغاز کنید.
در ۵ سالگی به کودک توضیح دهید که افتادن دندان کودک طبیعی است. این امر مانع می شود که کودک در هنگام شروع افتادن دندان هایش نگران گردد.

داروها
معمولاً برای ناراحتی حاصل از دندان درآوردن، دارو لازم نیست.

 

فعالیت
محدودیتی وجود ندارد.

 

رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی ندارد.

در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید:
اگر درجه حرارت کودک بیش از حدطبیعی شود.
اگر علایم عفونت مثل درد، چرک، تورم بیش از حد یا قرمزی زیاد لثه در حین دندان درآوردن ایجاد گردد.

 

منبع