بهترین زمان برای آغاز تغذیه تکمیلی

 

شیر مادر علاوه بر این که غذای کاملی محسوب میشود مواد مختلفی برای جلوگیری از عفونت، آلرژی و بسیاری از بیماری‌ های دوران بزرگسالی دارد و توصیه همگانی بر آن است که تا پایان 6 ماهگی تنها شیر مادر داده. شیر مادر علاوه بر این که غذای کاملی است مواد مختلفی برای جلوگیری از عفونت، آلرژی و بسیاری از بیماری‌ های دوران بزرگسالی دارد و توصیه همگانی بر آن است که تا پایان 6 ماهگی تنها شیر مادر داده شود.

 

کودک

به تازگی تحقیقی منتشر شده که بر اساس آن توصیه می ‌شود تغذیه کمکی را از 4 ماهگی آغاز کنید تا شیرخوار دچار فقر آهن نشود. برای این که در مورد صحت این تحقیق بیشتر بدانیم و بالاخره از این دغدغه ذهنی خلاص شویم که 4 ماهگی شروع کنیم به غذا دادن یا 6 ماهگی، گفت ‌و ‌گوی زیر با دکتر سید علیرضا مرندی، رییس فرهنگستان علوم‌ پزشکی و استاد دانشگاه علوم‌ پزشکی شهید بهشتی را مطالعه نمایید.

 

دکتر! نظر شما در مورد این تحقیق جدید چیست؟

همان ‌طور که مطالعات مختلفی در سراسر دنیا، در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌ یافته نشان داده و مورد تایید سازمان جهانی بهداشت، یونیسف و آکادمی کودکان آمریکا و کانادا، استرالیا، اروپای غربی و... است بهترین تغذیه تا پایان 6 ماهگی تنها شیر مادر است.

 

آیا تغذیه تنها با شیر مادر تا پایان 6 ماهگی سبب کندی رشد در شیر خوار نمی‌ شود؟

تا قبل از این سن، شیر مادر برای رشد شیرخوار کافی است. غذای اصلی بچه ‌ها شیر است و اگر احیانا شیر مادر ناکافی باشد پزشک باید قبل از 6 ماهگی برای شیرخوار شیرخشک تجویز کند و رشد او را با شیرخشک یا شیر کمکی تامین کند. در پایان 6 ماهگی تکامل دستگاه گوارش بیشتر و احتمال آلرژی کمتر می‌ شود و درصد عفونت‌ های گوارشی هم کاهش می یابد. اگر منحنی رشد دچار افت شد، والدین باید بلافاصله با تجویز پزشک به شیرخوار شیرخشک بدهند البته در وعده‌ های شبانه‌ روز نباید این میزان شیرخشک زیاد باشد بلکه باید با استکان، لیوان، قاشق یا حتی با سرنگ و قطره‌ چکان و نه با شیشه به شیرخوار شیرخشک بدهند و البته ابتدا باید مادر از هر دو سینه به شیرخوار شیر بدهد و بعد از این که مطمئن شد هر دو سینه کاملا تخلیه شده‌ و با این حال شیرخوار گرسنه است و منحنی رشد رو به کاهش است بلافاصله بعد از وعده‌ های شیردهی می ‌تواند شیرخشک از قبل آماده را به شیرخوار بدهد.

 

 اهمیت دادن تنها شیر مادر تا پیش از 6 ماهگی

شیر مادر علاوه بر این که غذای کاملی است مواد مختلفی برای جلوگیری از عفونت، آلرژی و بسیاری از بیماری‌ های دوران بزرگسالی دارد و توصیه همگانی بر آن است که تا پایان 6 ماهگی تنها شیر مادر داده شود. یکی از عیب‌ های آغاز زود هنگام غذای کمکی این است که غذای کمکی خطر آلرژی و اسهال را افزایش می ‌دهد.

 

آغاز تغذیه تکمیلی از 6 ماهگی

در پایان 6 ماهگی تکامل دستگاه گوارش بیشتر و احتمال آلرژی کمتر می‌ شود و درصد عفونت‌ های گوارشی هم کاهش می ‌یابد. مطالعات دنیا نشان داده حتی افرادی که تا پایان 9 ماهگی فقط به شیرخوار شیر مادر می‌ دهند فرزندان سالم‌ تری دارند. هیچ دلیلی وجود ندارد که بخواهیم غذای کمکی را زودتر شروع کنیم. اگر هم در پایان 6 ماهگی غذای کمکی را آغاز می ‌کنیم تنها برای آشنا کردن شیرخوار با طعم غذاها و عادت دادن او به غذاخوردن با دست و قاشق است. غذای کمکی بیشتر برای آموزش است نه برای این که شیرخوار به این مواد نیاز دارد.

 

 تفاوت سن غذای تکمیلی کودک در خانواده‌ های باسواد و کم ‌سواد یا متفاوت از نظر سطح درآمد

خیر، آکادمی کودکان اروپا، کانادا، استرالیا و آمریکا که کشورهای پیشرفته‌ ای هستند و سطح سواد در خانواده ‌های این کشورها بالاست و از نظر مالی نیز در حد بالایی قرار دارند باز هم تاکید دارند که تا پایان 6 ماهگی غذای کمکی آغاز نشود زیرا مواد مغذی و ریزمغذی ‌هایی که در شیر مادر است آن قدر کافی و لازم است که در خانواده‌ های غنی و فقیر یک غذای ایده ‌آل محسوب می‌ شود و دلیلی ندارد که غذای ایده‌ آل را کنار بگذاریم ویک غذای با ارزش غذایی کم را جایگزین شیر کنیم. چه‌ بسا خانواده‌ های باسواد و متمکن به دلیل مطالعاتی که دارند بیشتر از شیر استفاده می ‌کنند تا بی‌ خود فرزندشان را در معرض غذای دست دوم و غذای کمکی قرار ندهند. تاکید ما فقط علاوه بر شیر مادر روی ویتامینD است. ویتامین D اگر در کشوری به صورت جداگانه وجود نداشته باشد به صورت مولتی ‌ویتامین یا ویتامین A+D تجویز می ‌شود. غیر از این موارد، مطالعات نشان داده شیرخواران زیر 6 ماه نیاز به هیچ ماده غذایی دیگری ندارند.

 

 مصرف قطره آهن

در بدن نوزادی که به دنیا می ‌آید مقداری  ذخیره آهن وجود دارد در شیر مادر هم مقداری آهن وجود دارد و گرچه مقدار آن کم است ولی جذب بسیار خوبی دارد و تا حدود زیادی مجموعه ذخیره آهن بدن نوزاد و آنچه در شیر مادر است تا حدود 9 ماهگی برای شیرخواران کفایت می ‌کند. برای اطمینان در پایان 6 ماهگی وقتی غذای کمکی شروع می‌ شود، همراه مولتی‌ ویتامین باید به شیرخوار قطره آهن هم داد.

 

یکی از عیب‌ های آغاز زود هنگام غذای کمکی این است که غذای کمکی

خطرابتلا به آلرژی و اسهال را افزایش می ‌دهد آغاز قطره آهن قبل از 6 ماهگی این عیب را دارد که چون میکروب‌ کشی شیر مادر را از بین می ‌برد، ضررش قطعا بیش از منفعت ‌اش است. کسانی که از ترس این که شیرخوارشان دچار فقر آهن شود، به او قطره آهن اضافی می ‌دهند، اثر میکروب‌کشی شیر مادر را از بین می ‌برند و فرزندشان را در معرض انواع عفونت ‌ها و به ویژه عفونت‌ های گوارشی نظیر اسهال قرار می ‌دهند.

 

منبع